"Pewnego razu" - szkolny fresk

“Egyszer volt...” - iskolai falkép

1/1

To był spontaniczny pomysł i na początku nic nie zapowiadało aż tak dużego projektu. A dzisiaj? Bajecznie kolorowy fresk autorstwa Jolanty Hardejewicz-Hardy o powierzchni 24 m kwadratowych stał się faktem i cieszy oczy uczniów, pracowników, rodziców i wszystkich, którzy zawitają do Szkoły Polskiej przy ulicy Állomás 10 w Budapeszcie.

Idea wykonania szkolnego fresku pojawiła się nagle na przełomie kwietnia i maja 2022 roku, kiedy to podczas jednego z nieformalnych spotkań Rady Rodziców u pani Anny Lang, Katarzyna Desbordes-Korcsev zadała mi pytanie ,,czy namalowałabym coś na tej wielkiej ścianie na klatce schodowej, tam, gdzie się wchodzi do Muzeum?”. Odpowiedziałam, że pomyślę. Temat wydawał się niby prosty, taki polsko - węgierski oczywiście; połączenie obydwu kultur, krajów, tradycji, ale wszystko miało być wpisane w konwencję miejsca, czyli Ogólnokrajowej Polskiej Szkoły i Przedszkola. Dzieci to najbardziej wymagająca publiczność, są odważnymi krytykami; bez zahamowań pokazują swoją opinię. Pomyślałam o Liceum Sztuk Plastycznych w Supraślu, o szkole, w której ja się uczyłam, gdzie nad wejściem do pracowni plastycznej, w której odbywały się warsztaty ze snycerki, grafiki i malarstwa namalowany był wielki fresk Józefa Mehoffera ,,Dziwny ogród”. I wtedy przyszedł mi pomysł: fresk musi być kolorowy, bajeczny i surrealistyczny! Ma być opowieścią, połączeniem świata baśni i realizmu, tego co polskie, z tym co węgierskie, połączeniem między pokoleniami dziadków, rodziców i dzieci, aby każdy znalazł coś dla siebie, coś z własnego życia i żeby odnajdywał tam za każdym razem coś nowego. Odnajdywał własną opowieść, własną historię. Fresk musi być zapamiętany, tak jak ja pamiętam, tamten z mojej szkoły. Nad samym projektem i pomysłem pracowałam ponad miesiąc. Posklejałam duże arkusze papieru w jeden wielki i rysowałam, ścierałam, dodawałam, ujmowałam... Pierwsze, co mi przyszło do głowy, to fakt, że my, wszyscy Polacy, którzy tu żyjemy jesteśmy właściwie cały czas na walizkach, stale w podróży, między jednym a drugim krajem – stąd pomysł na chłopczyka w walizce, który niby przypływa, bawi się w lotnika, więc może nawet przylatuje. To on jest centralnym punktem fresku. Drugim dzieckiem jest również chłopczyk, który z wysiłkiem wbija polską flagę, na węgierskiej ziemi i tym samym symbolicznie wprowadza się, zadomawia się, w miejscu, gdzie po drugiej stronie fresku chłopczyk z flagą węgierską, w postaci latawca, lekko biegnie, jest wesoły, jest u siebie. Trzecie dziecko to dziewczynka, która jest odwołaniem do nauki i wiedzy. We fresku zawarłam również: lampę naftową, wynalazek Ignacego Łukaszewicza, długopis w kształcie rakiety, wynalazek László Bíró, fiolkę z radem Marii Skłodowskiej-Curie, postać Pana Twardowskiego, Giewont, Balatonboglár, znane wszystkim postaci z polskich i węgierskich bajek oraz zamki z piasku: Barbakan z Krakowa i Basztę Rybacką z Budapesztu. Jest również duża ważka. To element z obrazu Józefa Mehoffera, moje sentymentalne odwołanie do jego obrazu. Chciałabym bardzo podziękować wszystkim, którzy przyczynili się do powstania tego malowidła: mojemu Mężowi i Rodzinie, Annie Lang, Katarzynie Desbordes-Korcsev, ks. Krzysztofowi Grzelakowi, Andrzejowi Asztalosowi, Alinie Papiewskiej, Barbarze Virágh, Mai Wanot, Monice Posiadło i Zoliemu. Szczególnie chciałabym podziękować Panu Jarkowi Rawie, zawsze pomocnemu i uważnemu, bez którego raczej nie powstałby ten fresk. Fresk o powierzchni 24 m kwadratowych powstał w prawie dwa miesiące, w sporej części na wysokości 5 metrów, z wykorzystaniem farby fluorescencyjnej, we wspaniałej atmosferze. Zapraszam wszystkich bardzo serdecznie do Ogólnokrajowej Szkoły Polskiej, na ulicę Állomás 10 w Budapeszcie do budynku B. Może i Wy znajdziecie swoją historię?

Jolanta Hardejewicz-Hardy

tekst ukazał się w 319-320 nr "Polonii Węgierskiej"

Ez egy spontán ötlet volt, és az elején semmi sem utalt arra, hogy ekkora projektről lesz szó. És ma? Hardejewicz-Hardy Jolanta mesésen színes, 24 négyzetméteres falfestménye valósággá vált, és gyönyörködteti a tanulók, a tanárok, a szülők és mindenki szemét, aki ellátogat az Állomás utca 10. szám alatti Lengyel Iskolába.

Az iskola falfestményének ötlete hirtelen támadt bennem 2022 áprilisában-májusában, amikor a Szülői Munkaközösség egyik informális ülésén, Lang Anna asszonynál Katarzyna Desbordes-Korcsev azt a kérdést tette fel nekem, hogy “festenék-e valamit arra a nagy falfelületre a Múzeum kiállítóterébe vezető lépcsőházban”? Azt válaszoltam, hogy átgondolom. A téma egyszerűnek tűnt, természetesen lengyel-magyar vonatkozásúnak; a két kultúra, a két ország és hagyományainak ötvözése, és az egésznek illeszkednie kellett az intézmény szelleméhez. A gyerekek a legigényesebb közönség: bátran kritizálnak, gátlások nélkül mondják el véleményüket. A Supraśl -i Képzőművészeti Középiskola jutott eszembe, az iskola, ahol tanultam, ahol Józef Mehoffer "Furcsa kert" című nagy festménye a művészeti műterem bejárata fölé volt felfestve, (amelyben linómetsző, fafaragó, grafikusi és festő-műhelyek zajlottak). És akkor jött az ötlet: a falfestménynek színesnek, mesésnek és szürreálisnak kell lennie! Egy történetnek kell lennie, a mesék és a realizmus, a lengyel és a magyar világ, a nagyszülők, a szülők és a gyerekek generációinak összekapcsolásának, hogy mindenki találjon benne valamit magának, valamit a saját életéből, és hogy minden alkalommal valami újat is találjon rajta. A sajt történetüket, a saját történelmüket. A falfestménynek felidézhetőnek kell lennie, ahogyan én is felidéztem iskolám ikonikus festményét. Több mint egy hónapig dolgoztam az ötleten és magán a projekten. Nagy papírlapokat ragasztottam egy nagy kartonra, majd rajzoltam, radíroztam, hozzáadtam, átestettem>... Az első dolog, ami eszembe jutott, az volt, hogy mi lengyelek, akik itt élünk, tulajdonképpen mindannyian állandóan úton vagyunk, egyik országból a másikba - innen az ötlet a bőröndös kisfiúra, aki úszva érkezik, de repülőst is játszik, így olyan, mintha szárnyakon érkezne meg éppen. Ő van a falkép középpontjában. Van a képen egy másik kisfiú is, aki nagy nehezen tűz le egy lengyel zászlót a magyar földre, és ezzel szimbolikusan beköltözik, letelepszik, egy olyan helyre, ahol (a falkép túloldalán) egy másik kisfiú magyar zászlóval a kezében könnyedén szaladgál, vidáman, otthon van. A harmadik gyermek egy kislány, aki a tudásra és a tanulásra utal. A falképen még az alábbi karakterek és ikonikus tárgyak szerepelnek: egy petróleumlámpa, amely Łukaszewicz Ignác találmánya; egy rakéta alakú toll, ez Bíró László találmánya; Maria Skłodowska-Curie rádiumos fiolája; Twardowski úr alakja; a Giewont és Balatonboglár; lengyel és magyar mesék mindenki által ismert hősei, illetve homokvárak: a krakkói Barbakán és a budapesti Halászbástya. Van egy nagy szitakötő is a képen, amellyel Józef Mehoffer festményét idézem meg szentimentális formában. Nagyon köszönöm mindenkinek, aki hozzájárult ehhez a festményhez: férjemnek és családomnak, Anna Langnak, Katarzyna Desbordes-Korcsevnek, Krzysztof Grzelak atyának, Asztalos Andrásnak, Papiewska-Csapó Alinának, Virágh Barbarának, Wanot Majának, Posiadło Monikanak és Zolikának. Külön köszönetet szeretnék mondani Rawa Jarosław úrnak, aki mindig segítőkész és figyelmes volt, és aki nélkül ez a falfestmény valószínűleg nem készült volna el. A 24 négyzetméteres festmény közel két hónap alatt készült el, nagy részben 5 méter magasan, fluoreszkáló festék alkalmazásával, mi több, csodálatos hangulatban. Szeretettel hívok mindenkit a Lengyel Kiegészítő Nemzetiségi Nyelvoktató Iskola és Kiegészítő Nemzetiségi Óvoda székhelyének B épületébe! Könnyen lehet, hogy Önök is megtalálják a festményen a maguk történetét!

Hardejewicz-Hardy Jolanta

A fenti szöveg a “Polonia Węgierska” 319-320. számában jelent meg